Kryzys w człowieku, człowiek w kryzysie. Crisis in man, man in crisis

Słowo kryzys należy prawdopodobnie do najczęściej używanych zarówno na gruncie publicystyki, informacji, a także nauki. Stosuje się go w odniesieniu do sytuacji społecznej, politycznej, ekonomicznej i kulturowej. Jednakże w stosunku do wszystkich tych wymiarów znajduje się wspólny mianownik, a mianowicie: kryzys człowieka oraz człowieczeństwa. Zauważamy jednocześnie narastający paradoks, ponieważ w miarę "postępu" cywilizacyjnego, który miał prowadzić do stwarzania człowiekowi optymalnych warunków rozwoju, narasta cywilizacja indywidualizmu, subiektywizmu, relatywizmu, materializmu, technicyzmu oraz skrajnego pragmatyzmu. Jako uzasadnienie wystarczy wymienić rozwijającą się niezwykle dynamicznie kulturę przekazywania informacji, która w rzeczywistości prowadzi do zamykania się człowieka w swoim świecie przybierającym kształt wirtualny. Sytuacja ta posiada u swoich podstaw bardzo niebezpieczny kierunek negowania i kwestionowania zhierachizowanego systemu wartości. Zagubienie człowieka wynika z zatracania podstaw aksjologicznych. Niezwykle niebezpieczna dyktatura relatywizmu prowadzi do zagubienia człowieka, a tym samym wszystkiego, co jest jego wytworem. Niezwykle cenne jest stwierdzenie kard. J. Ratzingera, który zauważa: "Fundamentalnie zmienia się również pojęcie Boga. Pytanie, jak należy Go pojmować: osobowo czy nieosobowo, w dzisiejszych czasach jawi się jako drugorzędne; między teistycznymi i nieteistycznymi formami religii nie dostrzega się już istotnej różnicy" ( Wprowadzenie w chrześcijaństwo, tł. Z. Włodkowa, Kraków 2006, s. 17). Właśnie zagadnienie kryzysu stało się zasadnicznym przedmiotem pracy naukowo-badawczej warszawskiego środowiska teologów duchowości. Warto zaznaczyć, że publikacja zawiera dorobek badawczy posiadający bardzo szeroki i interdyscyplinarny charakter. Jednocześnie niewątpliwym walorem jest jej międzynarodowy wymiar. Obok doświadczonych teologów z Polski, Francji, Hiszpanii czy Rumunii swoją pracę prezentują w sposób bardzo profesjonalny młodzi adepci teologii. Mimo zróżnicowanego poziomu jest ona niezwykle cennym wkładem w dziedzictwo teologii i wpisuje się z powodzeniem w międzynarodowy dyskurs nad stanem człowieka i świata.

Ks. prof. dr hab. Marek Tatar

Kierownik Katedry Mistyki Chrześcijańskiej UKSW

(ze wstępu)